Brik Boom brengt steenbakkersverleden weer tot leven

Nieuw bezoekerscentrum opent de deuren op Open Monumentendag

Copyright: Renée Herremans/vzw Emabb

De Rupelstreek heeft er een nieuwe toeristische trekpleister bij. Donderdagavond werd Brik Boom officieel geopend. Een tweehonderdtal genodigden verkenden het  gloednieuwe bezoekerscentrum en toeristisch infopunt op de oude Emabb-site. Stichting Kempens Landschap restaureerde samen met de gemeente Boom en vzw Emabb de oude schrijnwerkerij en ringoven van de voormalige steenbakkerij Verstrepen en gaven ze een nieuwe inrichting. Daarvoor kregen ze een premie van het Vlaams agentschap Onroerend Erfgoed, goed voor 751 556 euro. Aanstaande zondag, met Open Monumentendag, kan iedereen de nieuwe site gratis bezoeken.

De voormalige EMABB-site luistert voortaan naar de naam Brik Boom. “Met de nieuwe naam willen we de nieuwe start van de site kracht bij zetten”, legt Jan De Haes gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Stichting Kempens Landschap uit. “Het bezoekerscentrum en het infopunt zijn een nieuwe trekpleister in een streek die een enorm boeiende geschiedenis heeft, maar die nog voor veel mensen onbekend en dus onbemind is. Met Brik Boom willen we voor een nieuw toeristisch elan zorgen, want de baksteennijverheid is voor de Rupelstreek wat de mijnbouw voor Limburg was. Een industrie die het landschap heeft getekend, maar die nu nieuwe opportuniteiten in een hele andere sector biedt.”  

 

Samenwerking

Om de site op de toeristische kaart te zetten, hebben Stichting Kempens Landschap en de gemeente de handen in elkaar geslagen. Toen de gemeente ze in 2018 aankocht waren de als monument beschermde ringoven en schrijnwerkerij dringend aan restauratie toe. Dat gebeurde steeds in nauw overleg met Emabb vzw, de vereniging die de site van de voormalige steen- en pannenbakkerij Verstrepen aankocht toen ze er verlaten bijlag en er het Ecomuseum en Archief van de Boomse Baksteen in vestigde. Luc Verbeeck, voorzitter Emabb vzw: “Ons opzet is geslaagd: de site bewaren voor onze toekomstige generaties. Onze voorouders hebben hard geploeterd in vaak barre omstandigheden. Dat we met de site dat verhaal kunnen blijven vertellen, stemt me gelukkig. Ik ben dan ook blij dat we met de vzw de stap naar de gemeente en Stichting Kempens Landschap hebben gezet voor een samenwerking”

 

Als stenen vertellen

Voor de restauratie en herbestemming van de meest markante gebouwen op de site, de ringoven en de schrijnwerkerij konden de partners niet alleen een beroep doen op de financiële steun van het Agentschap Onroerend Erfgoed. Ook Platteland Plus investeerde 48 724 euro in de inrichting van het toeristisch infopunt. De de provincie Antwerpen droeg op haar beurt 10 000 euro bij aan de restauratie van de schoorsteen.

Kathleen Helsen, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap licht toe: “Met de middelen van Platteland Plus financierden we de restauratie van de schrijnwerkerij. Een gebouw dat wel teruggaat tot in 1830 en dat we met de grootste zorg voor de erfgoedwaarde hebben gerestaureerd. Voortaan vind je in dit markante gebouwtje een infopunt. Aan de hand van bijvoorbeeld een snuisterwand of interactieve werkbank, leren bezoekers hier hoe de identiteit van de streek zich ontwikkelde en worden ze uitgenodigd om verder op ontdekking te gaan.”

 

Op ontdekking gaan kunnen de bezoekers onder andere in de gerestaureerde ringoven van de site. In de voor die tijd hoogtechnologische oven werden vroeger dagelijks tot wel 40 000 stenen gebakken. De oven heeft de vorm van een Romeinse arena en staat in verbinding met de schoorsteen die mee het beeld van Noeveren bepaalde. Het imposante gebouw werd volledig gerestaureerd en heringericht als bezoekerscentrum. Schepen voor Erfgoed Inge De Ridder: “Bezoekers leren er niet alleen hoe bakstenen, tegels en pannen tot stand kwamen, maar ook hoe het vaak harde leven van de arbeiders eruit zag. Een verleden dat bij onze oudste inwoners nog heel vers in het geheugen ligt en waar ze maar al te graag over vertellen. Het is het verhaal van de totstandkoming van de ruggengraat van onze streek.”

Burgemeester Jeroen Baert: “Na de restauratie van de Franse vijvers stonden we klaar voor een make-over van de Emabb-site. Zonder Stichting Kempens Landschap hadden we vandaag niet gestaan waar we nu staan. Zowel qua visie als qua aanpak zaten we op één lijn. En de kracht van de Stichting op het vlak van subsidies is uiteraard mooi meegenomen. Dat heeft ertoe geleid dat we vandaag twee nieuwe erfgoedparels hebben. Ik ben als burgemeester niet alleen trots, maar vooral ook benieuwd naar wat Brik Boom ons in de toekomst nog zal brengen.”

 

Bomen uit het dak

Philippe De Backer, directeur van Stichting Kempens Landschap is trots op hun nieuwste verwezenlijking: “Toen we hier aankwamen groeiden de bomen uit het dak van de oven. Vandaag vind je in de oven een bezoekerscentrum dat je terugkatapulteert in de tijd van toen en twee polyvalente ruimtes die kunnen gebruikt worden voor exposities of vergaderingen. Op langere termijn zouden we graag ook de arbeidershuisjes aanpakken en deels herbestemmen. Dat is voorlopig nog even toekomstmuziek, maar een mens moet blijven dromen, nietwaar.”

 

Het toeristisch infopunt is elke dag vrij te bezoeken. Het bezoekerscentrum in de ringoven is nog tot eind oktober elke zondag open van 14 tot 17  uur. Vanaf november tot april kan je er elke tweede zondag van de maand terecht tussen 14 en 17 uur. Groepsbezoeken zijn het hele jaar door mogelijk op aanvraag. Alle info vind je terug op www.brikboom.be.

Visits: 84