Gedeelde Landbouwweg geeft ruimte aan landbouwvoertuigen

14 juni 2023 Marc Demartin

Foto: Gedeelde Landbouwweg geeft ruimte aan landbouwvoertuigen en fietsers dankzij een ingreep op maat, een poorteffect met uitwijkstroken voor andere weggebruikers

Toolbox

Woensdag 14 mei 2023

Reportage Pers Provincie Antwerpen

Het medegebruik van landbouwwegen en de conflicten die daar af en toe mee gepaard gaan beperken zich niet enkel tot plattelandsgemeenten binnen het LEADER-gebied of provincie Antwerpen. Dat beaamt Wim Poelmans, coördinator van RURANT vzw. “Als organisatie wilden we absoluut onze schouders hier mee onder zetten. De problematiek is immers heel aanwezig op ons platteland. Ik geef graag volgende tip mee aan zij die ook met dit thema aan de slag willen gaan: pak het participatief aan, betrek de verschillende gebruikers en luister naar hun argumenten en belevingen. Werk vanuit die insteken naar oplossingen.”

Bovendien ontwierp de projectgroep een toolbox. Deze wordt gratis ter beschikking gesteld van andere lokale besturen. De inhoud van de toolbox bestaat uit:

1. Een theoretisch onderbouwd stappenplan voor aanpak knelpunten
De basis om knelpunten aan te pakken is een stappenplan. De lokale besturen worden zo aangemoedigd om eventuele conflicten op landbouwwegen eerst te bestuderen op niveau van het netwerk, dan op niveau van gebruik & pas in de laatste plaats op niveau van de infrastructuur.
2. Proefopstellingen en infofiches
In totaal werden tien proefopstellingen geplaatst gaande van een verbod voor gemotoriseerd verkeer, tot suggestiestroken en bermen, tractorsluizen, signalisatie of wegversmallingen. De proefopstellingen stonden tot en met de oogstperiode najaar 2022 en worden vervolgens geëvalueerd aan de hand van een ontwikkelde standaard evaluatietool.
Voor deze proefopstellingen werden de nodige technische fiches opgemaakt (inclusief een maatregelenpakket, technische tekeningen, referentiebeelden,…) zodat ook andere lokale besturen hiermee aan de slag kunnen en zelf ook proefopstellingen kunnen installeren.
3. Sensibiliseringscampagne

De uitgewerkte sensibiliseringscampagne richt zich op de verschillende gebruikersgroepen van de landbouwwegen. De campagne is raadpleegbaar en downloadbaar voor iedereen. De eerder ludieke aanpak van de campagne is aanpasbaar voor verschillende communicatiedragers en dus zowel online als offline inzetbaar.

Luk Lemmens, gedeputeerde voor Mobiliteit: “Geen verkeersslachtoffers meer. Dat is de missie van de provincie Antwerpen met het traject Verkeersveilige Gemeente. Om dat doel te bereiken, begeleidt de provincie de gemeenten en politiezones. En hoewel we daarbij focussen op schoolzones en woonkernen met onder andere extra aandacht voor het weren van sluipverkeer in woonwijken, biedt het traject Verkeersveilige Gemeente een uitstekend platform voor dit Leader-project. Maar liefst 59 gemeenten nemen al deel of stelden zich kandidaat voor het traject; zo kunnen we de kennisdeling naar een hoger niveau tillen. Gezien we landbouwvoertuigen liever langs de landbouwwegen dan door de woonkernen zien rijden, is het van groot belang dat we het gedeeld gebruik van deze wegen dan ook optimaliseren. In de eerste plaats voor het landbouwverkeer zelf.”

Samenwerking

Het project is ontstaan in en op initiatief van de gemeente Retie, meer bepaald in het deeldorp Schoonbroek na afloop van een Veerkrachtige Dorpen-traject van provincie Antwerpen: een traject waarbij inwoners mee nadenken over de toekomst van hun dorp. Het verkeer op de landbouwwegen kwam als thema ter sprake in dat traject.

“Schoonbroek is een echt landbouwdorp waar landbouwvoertuigen een plaats hebben,” zegt Roel Slegers, algemeen directeur van de gemeente Retie. “Dat was een duidelijke stelling tijdens het traject Veerkrachtige Dorpen. De groei van het dorp zorgt echter voor meer autoverkeer terwijl ook steeds meer recreatieve gebruikers de schoonheid van de open ruimte ontdekken. Dankzij dit LEADER-project hebben we kunnen experimenteren met communicatie en fysieke ingrepen om deze prachtige landbouwwegen veilig te houden voor alle gebruikers.”

Vanuit RURANT vzw werd vervolgens de link gelegd naar de dienst mobiliteit van de Provincie Antwerpen en de koppeling gemaakt met het lopende project ‘Verkeersveilige gemeente’. Vervolgens zijn alle LEADER-gemeenten van het LEADER-gebied Kempen Oost ingegaan op de vraag om deel te nemen.

Een stuurgroep en klankbordgroep met daarin o.a. de gemeenten, politiezones, landbouwers, fietsersorganisaties, provinciale diensten, zorgden ervoor dat de verschillende stemmen van de gebruikers gehoord werden.

Het project past binnen het LEADER-programma ‘LEADER Kempen Oost’, een subsidieprogramma dat inzet op plattelandsontwikkeling, en kon rekenen op € 43.000- financiële steun vanuit Europa, Vlaanderen en de provincie Antwerpen.

Op de website van de provincie Antwerpen kan je een brochure voor het inrichten van gedeelde landbouwwegen, lesmappen voor leerlingen en leerkrachten uit het basisonderwijs, het draaiboek voor een campagne én campagnemateriaal downloaden.

Gedeelde landbouwwegen (provincieantwerpen.be)