Schermersvereniging Sint-Michielsgilde toont zomer lang haar kunsten in Park Den Brandt

EDEGEM – De stadskroniek ‘Staal scherpt staal’ vertelt de geschiedenis van de Sint-Michielsgilde in Antwerpen. De gilde werd ingehuldigd door keizer Maximiliaan in 1488 en na eeuwen in de vergetelheid te zijn geraakt, opnieuw opgericht in 2015. De schermersgilde verbindt mensen met een passie voor historisch schermen.

Naast de lessen en trainingen houden de leden de geschiedenis levend tijdens lezingen, evenementen en demonstraties. Geïnspireerd door ridderlijke verhalen en het rijke gildeverleden, gedreven door geschiedenis en traditie, streeft de gilde naar een moderne invulling. Daardoor is ze meer dan enkel een sportvereniging voor zwaardvechten. ‘Staal scherpt staal’ is het motto van de vereniging.

In de stadskroniek lees je het verhaal van hun voorgangers en ontdek je hoe een middeleeuwse gilde haar plaats vindt in de moderne maatschappij. Maar wij trokken naar Edegem, waar de leden van de schermersgilde gisteren hun laatste ‘indoortraining’ hielden. Vanaf morgen kan je ze tweemaal per week gaan bekijken in Park Den Brandt.

Voorzitter Naomi Renders (links op de foto hierboven): ‘De schermersvereniging bestond al in de vijftiende eeuw maar Napoleon heeft ervoor gezorgd dat de gildes werden opgedoekt. Hij vond dat het om gewapende milities ging en schafte ze af. Een aantal geschiedkundigen maakte kennis met het verleden en besloot om tien jaar geleden de vereniging nieuw leven in te blazen.’

Francky Petit (rechts op de foto hierboven), onderzoeker voor de stadskroniek en bestuurslid : ‘Wij hebben mensen met verschillende achtergronden. Alan Spaenjaers, onze vroegere voorzitter, komt uit het Olympisch schermen. Ook Yannick Goossens hoorde bij de oprichters. En dan had je een aantal mannen die in het begin in het park zijn beginnen oefenen met wapens en die, door hun achtergrond, documenten hebben gevonden van een een oude gilde die vroeger in Antwerpen is ontstaan. Zij hebben de vereniging nieuw leven ingeblazen.’

‘Naast onze vereniging bestaan er nog wel een aantal schermclubs. Je hebt er één in Brasschaat, Mechelen, een heel kleintje in Mortsel, in Sint-Niklaas en een heel grote in Brugge. Het is dus wel aan het groeien. Wij zijn een Antwerpse vereniging maar we trainen hier in Edegem. Dat heeft er gewoon mee te maken dat we hier een geschikte zaal hebben gevonden.’

Renders: ‘Wij zijn niet de enige sportclub in Antwerpen die dat probleem heeft. We zijn gevestigd in (kan het nog toepasselijker) de Schermersstraat, in het hartje van de stad, niet ver van het Mechelseplein.’

Petit: ‘Die straat heet niet toevallig de Schermersstraat want daar was indertijd de maatschappelijke zetel van de gilde. In 1557 hebben zij daar van de stad een vestiging gekregen. Toen heette het er de Schermersberg. Ze hebben er hun trainingsveld aangelegd en een huis gebouwd dat het Gildenhuis is geworden.’

Renders: ‘Momenteel tellen we 52 actieve leden. Op maandag en woensdag hebben we training. Vanaf nu woensdag – en dit gedurende de zomermaanden – trainen wij in openlucht, in Park Den Brandt. Dat wordt meteen een aparte attractie voor mensen die daar aan het wandelen zijn. Het decor zal enig mooi zijn, met het kasteel op de achtergrond. Wie wil, kan ons daar vinden tussen 20 en 22 uur.’

‘JE KAN SCHERMEN ALS EEN KUNST BEKIJKEN MAAR OOK ALS EEN SPORT’

Petit: ‘Indien het regent wordt de training geannuleerd. Het is niet altijd even makkelijk om in dat geval nog in allerijl een zaal te vinden. Heel veel mensen schermen bij ons louter recreatief. Er zijn er een aantal die aan competities deelnemen. Je hebt de HEMA-bond (Historical European Martial Arts). Verder is er een Belgische Schermersbond ‘in oprichting’ maar dat verloopt heel traag.’

‘Er zijn competities. Er is ook een internationale rating waar een aantal van onze mensen opstaan. Die kunnen dan deelnemen aan internationale wedstrijden. Dat hangt af van het soort wapen dat je gebruikt. Het meest voorkomende is langzwaard. Er zijn ook andere disciplines, die allemaal hun eigen regels hebben. Vaak worden die wedstrijden gekoppeld aan een weekend waarin workshops worden gegeven.’

‘Maar wanneer je dan bijvoorbeeld naar de school in Brugge gaat dan merk je dat de regels daar helemaal anders zijn dan die van de andere scholen. Elke wedstrijd heeft zijn eigen reglementering. Dat maakt het er niet makkelijker op.’

Renders: ‘Ook wij passen onze regels al eens aan. De ene keer mag je het bovenlijf raken, dan mag je het hoofd treffen,… Soms mag je op heel het lichaam mikken. Ik ben op een domme manier beginnen schermen. Op Google had ik gewoon ‘zwaardvechten Antwerpen’ ingetikt. Toen zat de club nog in de Letterkundestraat op het Valaar in Wilrijk. Ik woon in Hoboken dus ik was blij dat ik een club gevonden had net om de hoek. Zo ben ik erin gerold.’

Petit: ‘Ik kom uit de Chinese krijgskunsten. Ik heb dat een ganse tijd beoefend, maakte deel uit van het nationaal team. Ik ben dan overgestapt op schermen. Niet dat dit fysiek minder belastend is, maar op een andere manier. Wat wij doen verloopt wel trager dan wat je ziet tijdens de Olympische Spelen. Langzwaard gaat langzamer dan degen, floret of sabel.’

‘Het Olympisch schermen komt uit het historisch schermen maar daar is schermen een zuivere sport geworden en minder een krijgskunst. Wij bekijken de oudste teksten en geschriften van schermmeesters om daarvan te leren. Je kan schermen dus als een kunst bekijken en proberen de technieken zo goed mogelijk uit te voeren maar je kan het ook als sport beoefenen.’

‘Vanaf dat moment ga je de boel wel versimpelen waardoor heel veel van de technieken de vuilbak worden ingesmeten en je maar een aantal technieken overhoudt die je wel heel goed beheerst. Bij ons zijn de recreanten niet toevallig de mensen die zich liever bezig houden met het historische.’

Naast de trainingen op maandag en woensdag in Park Den Brandt kan je ook gaan kijken naar het Koningstornooi – ‘het clubkampioenschap zeg maar’ op zaterdagmiddag 27 september op de Sint-Andriesplaats.

De stadskroniek ‘Staal scherpt staal’ is te koop via https://www.masshop.be/shop/staal-scherpt-staal-24714?search=staal&order=name+asc

Bekijk het filmpje over het ontstaan van de Sint-Michielsgilde via https://www.youtube.com/watch?time_continue=10&v=GGgWKRZfa1I&embeds_referring_euri=https%3A%2F%2Ferfgoedlabantwerpen.be%2F&source_ve_path=Mjg2NjQsMjg2NjQsMjM4NTE

Edwin MARIËN

Foto’s EM & Stad Antwerpen

Views: 203